James Webb otkrio drevne galaksije, doveo u pitanje teorije kosmologije
Svemirski teleskop James Webb otkrio je nešto što se čini kao šest masivnih drevnih galaksija, koje astronomi nazivaju "razbijačima svemira" jer bi njihovo postojanje moglo poništiti trenutne teorije kosmologije.
Objekti datiraju iz vremena kada je svemir bio samo 3% svoje sadašnje starosti i daleko su veći nego što se pretpostavljalo da je moguće za galaksije tako rano nakon velikog praska. Ako se potvrde, nalazi bi doveli u pitanje razumijevanje naučnika o tome kako su nastale najranije galaksije.
"Ovi objekti su mnogo masivniji nego što je iko očekivao", rekao je Joel Leja, docent astronomije i astrofizike na Penn State University i koautor studije. "Očekivali smo da ćemo u ovom trenutku pronaći samo male, mlade galaksije bebe, ali smo otkrili galaksije zrele poput naše u onome što se ranije smatralo zorom svemira." Zapažanja dolaze iz prvog skupa podataka objavljenog sa Nasinog svemirskog teleskopa James Webb, koji je opremljen infracrvenim senzorima koji mogu detektirati svjetlost koju emituju najstarije zvijezde i galaksije. Dok su pregledavali slike, dr Erica Nelson sa Univerziteta Kolorado Boulder i koautor, uočili su seriju "nejasnih tačaka" koje su izgledale neobično sjajne i neobično crvene.
Crvenilo u astronomiji je zamjena za starost, jer kako svjetlost putuje kroz svemir koji se širi, rasteže se ili se pomjera u crveno. Činilo se da su ove galaksije stare otprilike 13,5 milijardi godina, što ih je smjestilo oko 500-700 miliona godina nakon velikog praska.
Ovo ne bi bile najstarije galaksije koje je posmatrao James Webb, a koji je lansiran u decembru 2021. Prošle godine, naučnici su uočili četiri galaksije koje datiraju oko 350 miliona godina nakon velikog praska, ali su one bile daleko manje. Proračuni sugeriraju da su najnovije galaksije imale masu od desetina do stotina milijardi zvijezda veličine Sunca, što ih stavlja u rang sa Mliječnim putem.
„To je šteta“, rekao je Nelson. “Ove galaksije nisu trebale imati vremena da se formiraju.”
Objašnjavanje postojanja takvih masivnih galaksija u zoru vremena zahtijevalo bi od naučnika da ponovo razmotre ili neka osnovna pravila kosmologije ili razumijevanje kako su prve galaksije nastale iz malih oblaka zvijezda i prašine.
“Ispostavilo se da smo pronašli nešto toliko neočekivano da zapravo stvara probleme za nauku”, rekao je Leja. “To dovodi u pitanje cjelokupnu sliku ranog formiranja galaksija.”
Postojeći modeli sugeriraju da je nakon perioda brzog širenja, svemir proveo nekoliko stotina miliona godina kako bi se dovoljno ohladio da se gas spoji i kolapsira u prve zvijezde i da su počele da se formiraju galaksije, period poznato kao mračno doba. “Otkriće tako masivnih galaksija tako brzo nakon velikog praska sugerira da mračno doba možda ipak nije bilo tako mračno i da je svemir možda bio preplavljen formiranjem zvijezda mnogo ranije nego što smo mislili”, rekla je dr Emma Chapman, astrofizičar sa Univerziteta u Notingemu, koja nije bila uključena u posljednja zapažanja.
Chapman je rekla da će biti potrebna daljnja zapažanja kako bi se potvrdilo otkriće prije nego što se postojeći modeli mogli napustiti. „Kada to kažem, sa tempom kojim JWST unapređuje teorije i revolucioniše čitava polja, ne bi me iznenadilo da je to istina!“ dodala je.
Tim planira da dobije slike spektra, koje mogu pružiti preciznije informacije o udaljenosti i omogućiti bolje procjene mase. „Spektar će nam odmah reći da li su ove stvari stvarne ili ne“, rekla je Leja.
federalna.ba/The Guardian