Odloženo objavljivanje preostalih dokumenata o ubistvu Johna Kennedyja

Američki predsjednik Joe Biden odložio je objavljivanje preostalih vladinih dokumenata o ubistvu Johna Kennedyja 1963. godine, koje i dalje izaziva interesovanje javnosti uz mnogobrojne teorije zavjera.

Ipak, preostali dokumenti vjerovatno neće donijeti nove informacije o jednoj od najvećih političkih misterija 20. vijeka, mada bi mogli pružiti uvid u tajne operacije tokom Hladnog rata, pišu američki mediji, prenosi Radio slobodna Evropa (RSE). Biden je dodatno pomjerio rok za objavljivanje tajnih vladinih dosijea u vezi s ubistvom Kennedyja, navodeći odlaganja izazvana pandemijom Covid-19, navodi Washington Post.

Planirano je da dokumenti budu objavljeni do ove nedjelje, ali je Biden rekao da će neki dokumenti biti objavljeni 15. decembra, "iz poštovanja prema godišnjici ubistva predsjednika Kennedyja" 22. novembra 1963, dok će preostali dokumenti proći "intenzivnu jednogodišnju reviziju" i biti objavljeni do 15. decembra 2022.

Do odlaganja je, prema saopštenju Bijele kuće u petak, 22. oktobra, došlo na preporuku nacionalnog arhivara koji je rekao da je pandemija "značajno uticala na agencije" odgovorne za pregled svake redakcije u dokumentima.

Ranije ovog mjeseca, pojedini članovi Kongresa su pozvali Bidena da u potpunosti objavi sve dosijee u vezi s Kennedyjevim ubistvom, uključujući 520 dokumenata koji su i dalje skriveni od javnosti i 15.834 dokumenta koja su ranije objavljena, ali su djelimično ili uglavnom redigovana.

Biden je 22. oktobra naveo da potreba za zaštitom dokumenata "s vremenom samo slabi" i da se slaže da je od ključnog značaja da vlada SAD "maksimizira transparentnost".

Ubistvo 35. američkog predsjednika 22. novembra 1963. i dalje je predmet beskrajnog niza teorija zavjera, piše New York Times.

Uprkos iscrpnoj, jednogodišnjoj istrazi o ubistvu koju je vodio vrhovni sudija Earl Warren sa zaključkom da je Lee Harvey Oswald djelovao sam, ankete godinama uporno pokazuju da većina Amerikanaca vjeruje da su bili umiješani i drugi.

Kennedyjevo ubistvo izazvalo je bujicu pitanja javnosti i istraživača, mnogo teorija zavjere i tajnovitost vlade, ukazuje CNN.

Tokom godina, objavljeni su milioni dokumenata u vezi s ubistvom, nudeći istraživačima priliku da prouče ne samo bilješke vezane za ubistvo 35. predsjednika SAD, već i za niz drugih tema, od života i ubistva Martina Luthera Kinga do ključnih trenutaka Hladnog rata.

Prema Zakonu o prikupljanju dokumenata o ubistvu Johna F. Kennedyja iz 1992., sva dokumenta o ubistvu trebalo je da budu objavljena u roku od 25 godina, odnosno do oktobra 2017, premda su odlaganja dozvoljena u slučajevima kada briga za nacionalnu bezbjednost i privatnost nadvlada javni interes za njihovo objelodanjivanje.

Trump je 2017. godine najavio da planira objavljivanje preostalih dokumenata, da bi odložio objavljivanje nekih dosijea iz razloga nacionalne bezbjednosti, postavljajući novi rok do 26. oktobra 2021. Ipak je 2018. odobrio objelodanjivanje oko 19.000 dokumenata, od kojih je oko tri četvrtine donekle redigovano.

Prema Bijeloj kući, više od 94 odsto dokumenata u zbirci o atentatu u Nacionalnom arhivu već je objavljeno.

Bidenova odluka znači da će naučnici i javnost morati još da čekaju da vide šta je zakopano u vladinim arhivama o jednoj od najvećih političkih misterija 20. vijeka, ističe Politico, dodajući da pregled preostalih dokumenata znači da će Biden moći dodatno da zadrži objavljivanje ako CIA ili druge agencije mogu da ga ubijede da bi se time otkrili osjetljivi izvori ili metode.

Preostali dokumenti mogu ponuditi uvid u tajne operacije tokom Hladnog rata, mada ne treba očekivati važne informacije o atentatu, navodi američki portal, i ukazuje da su dugogodišnji istraživači većinom saglasni da ono što je još zaštićeno od očiju javnosti neće ponovo otvoriti slučaj.

Ipak, mnogi eksperti vjeruju da agencije za nacionalnu bezbjednost i dalje kriju informacije koje pokazuju kako su zvaničnici aktivno osujećivali istragu Kongresa i sudova, kao i da bi mogli da bace svjetlo na ličnosti iz špijunskog svijeta koje su mogle biti umiješane u zavjeru za ubistvo predsjednika.

Bijela kuća želi i da sva dokumenta poslije objavljivanja budu digitalizovana, ukazuje američki National public radio.

U saopštenju objavljenom 22. oktobra, Bijela kuća je navela da bi dokumenta o Kennedyjevom ubistvu mogla biti dostupnija javnosti. Više od 250.000 dokumenata je već objavljeno, ali se mnogi mogu vidjeti samo u zgradi Nacionalnog arhiva u gradu Coledge Park u saveznoj državi Maryland.

federalna.ba/Beta