Dan džamija u Bosni i Hercegovini: Sjećanje na 07.05.1993. i banjalučku Ferhadiju…
Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini 07.05. obilježava kao Dan džamija u znak sjećanja na dan kada je u Banjoj Luci 1993. godine minirana džamija Ferhadija, jedna od najznačajnijih džamija u našoj zemlji. Banjalučka Ferhadija, monumentalna zadužbina Ferhat-paše Sokolovića, bila je jedna od 16 džamija srušenih u Banjoj Luci od 1992. do 1995. godine. Kratko nakon rušenja Ferhadije srušena je i obližnja sahat-kula.
Odlukom Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, 07.05. proglašen je Danom džamija kada se simbolično obilježeva rušenje Ferhadije u Banjoj Luci, ali i ostalih 613 džamija, kao i 218 mesdžida, 69 mekteba, četiri tekije, 37 turbeta i 405 drugih objekata u vlasništvu Islamske zajednice BiH. Ovaj dan je i sjećanje na tragično stradanje Murata Badića koji je ubijen 07.05. 2001. godine u Banjoj Luci na dan polaganja kamena temeljca za ponovnu izgradnju Ferhadije.
U Banjoj Luci je 2016. godine otvorena obnovljena Ferhat-pašina džamija koja je izgrađena 1579. kao zadužbina Ferhat-paše Sokolovića. Ferhat-pašina ili znana kao Ferhadija džamija izgradena u klasičnom otomanskom stilu i predstavlja jedno od najuspješnijih arhitektonskih ostvarenja bosanske arhitekture 16. vijeka. Njen arhitekta je nepoznat ali je poznato da je bio učenik osmanskog arhitekte Mimara Sinana. Izgradnju džamije je finansirao Ferhat-paša Sokolović - bosanski sandžak beg. U kompleksu Ferhadije nalazila su se i 3 turbeta: turbe Ferhat-paše, njegove unuke Safikadune i njegovih bajraktara. Uz njih se nalazi i kamena ograda sa česmom, šadrvan i staro mezarje u haremu. Kasnije je izgrađena sahat-kula nedaleko od Ferhadije. Zdanje džamije bilo je 18 metara široko, 14 dugačko, a vrh kupole je bio 18 metara visok. Munara je bila visoka 43 metra. Ferhadija je uvrštena u kulturnu baštinu Bosne i Hercegovine 1950. godine, a kasnije je bila uvrštena na i na listu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u (nulta kategorija kulturnog spomenika).
Otvorenje obnovljene Ferhadije održano je također 07.05. 2016. godine, čime se ističe i simbolizira bolji i novi početak. Institucije Islamske zajednice Dan džamija obilježava prikladnim aktivnostima i programima, navode iz Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini. Izložbom “Džamije Bošnjaka u Istanbulu” u Gazi Husrev-begovoj biblioteci u Sarajevu otvorena je manifestacija “Dani džemata i džamija” koja će trajati do 03.06.2023. godine."
Detalje prenosi direktor Uprave za vjerske poslove Mensur efendija Malkić…
(Aida Hadžiabdić)