"Čudovište iz Firence (Il Mostro di Firenze)”: Pola stoljeća misterije, straha i teorija zavjere

Jedan od najzagonetnijih i najmračnijih krivičnih slučajeva u savremenoj Italiji ponovo je u središtu pažnje javnosti. Više od pedeset godina nakon prvog ubistva, misterija “Čudovišta iz Firence” (Il Mostro di Firenze) i dalje izaziva fascinaciju, strah i beskrajne rasprave – a nova Netflixova serija reditelja Stefana Sollime otvara staru ranu.

Serijski ubica koji je potresao Italiju

Iako ni danas nije jasno koliko žrtava zapravo ima, poznato je da je najmanje sedam parova brutalno ubijeno između 1968. i 1985. godine. Radi se o većinom mladim ljudima koji su u zabačenim predjelima Firence tražili trenutke intime. Neki istražitelji tvrde da je bilo i osam parova, dok drugi povezuju još šesnaest nerazjašnjenih ubistava sa istim slučajem. Zločini su imali gotovo ritualni karakter: muškarac bi uvijek bio ubijen prvi, a žene bi zatim bile brutalno osakaćene. Na tijelima su pronađeni tragovi seksualnog nasilja, a u jednom slučaju dio žrtvinog tijela poslan je poštom ženi koja je radila u istražnom timu — jeziva poruka iz tame.

Trag koji vodi do 1968. godine

Slučaj se u početku činio ograničenim na period osamdesetih, ali 1982. godine istražitelji su otkrili da se isti pištolj – Beretta .22 Serija 70 – koristio i u ranijem ubistvu iz 1968. godine. Te godine ubijeni su Barbara Locci i njen ljubavnik Antonio Lo Bianco, dok je Barabrin sin spavao na zadnjem sjedištu automobila. Njen muž, Stefano Mele, priznao je zločin i odslužio kaznu, pa je isključen kao osumnjičeni za kasnije slučajeve. No istraga je ubrzo skrenula na tzv. “sardinijsku liniju” (pista sarda) — teoriju da su u ubistva umiješana trojica braće Vinci sa Sardinije, poznati po kriminalnim vezama i odnosima s Barbarom Locci. Jedan od njih, Salvatore Vinci, bio je i njen ljubavnik, ali i ljubavnik njenog muža. U kompleksnoj mreži ljubavnih, nasilnih i izopačenih odnosa, Vinci je navodno podvodio Locci, a nakon što je oslobođen optužbi za ubistvo vlastite supruge 1985. godine — nestao je bez traga.

Od “Čudovišta” do “Čudovišta”: serija o opsesiji

Reditelj Stefano Sollima, poznat po serijama Romanzo Criminale i Suburra, odlučio se da u Netflixovoj mini-seriji The Monster of Florence fokus stavi upravo na početke – na sardinijsku liniju istrage. Kroz četiri epizode, priča se prepliće iz različitih perspektiva: onih Stefana Melea, njegovog brata Giovannija te braće Vinci. Isti događaji prikazani su iz više uglova, a svaka nova epizoda mijenja gledateljevu percepciju istine. Sollima tako uspijeva dočarati ono što je italijanski novinar i autor Gianluca Monastra nazvao “zavodljivim, beskrajnim baletom hipoteza u kojem sve može biti istina – i njena suprotnost”.

Sudski procesi i beskrajne sumnje

Tokom devedesetih, Pietro Pacciani, lokalni farmer poznat po nasilju i mizoginiji, osuđen je za ubistva, ali je kasnije oslobođen. Njegovi suoptuženi, Mario Vanni i Giancarlo Lotti, dobili su doživotnu kaznu i 28 godina zatvora. No ni to nije donijelo kraj priče. Michele Giuttari, bivši glavni inspektor za serijske zločine u Firenci, vjeruje da je sardinijska teorija bila “namjerno skretanje pažnje”. Po njemu, ubistva su bila organizovana i naručena, a motiv bi mogao biti povezan sa “sotonskim ritualima” i trgovinom dijelovima tijela.

Taj trag doveo je do neobičnih likova – među njima i “duhovnog gurua” Salvatorea Indovina, koji je navodno organizovao orgije u gradiću San Casciano, blizu mjesta zločina. Neki su ubistva počeli povezivati sa masonima i lokalnim medicinskim krugovima.

Smrti koje su pratile istragu

Slučaj je s vremenom poprimio gotovo mitološke razmjere. Svaki novi trag donosio je još više misterije – i još više smrti. 1982. godine ubijena je Elisabetta Ciabani, prijateljica jedne od žrtava “Čudovišta”. 1993. Francesco Vinci pronađen je spaljen i vezan u automobilu. Samo nekoliko dana kasnije, njegova partnerka Milva Malatesta i njen trogodišnji sin također su ubijeni i spaljeni u vozilu. Veze među žrtvama i istražiteljima postale su gotovo opsesivne – čak su i članovi porodica žrtava tvrdili da su neki istražitelji prisustvovali “sotonističkim okupljanjima” na kojima su žene žrtvovane.

Kult, zavjera ili kolektivno ludilo?

Do danas, niko nije sa sigurnošću utvrdio da je sve zločine počinio jedan čovjek. Sve više istražitelja vjeruje da “Čudovište” zapravo nije pojedinac – nego grupa povezana složenim mrežama moći, seksa, novca i možda ezoterije.

Novinar Paul Russell, autor dokumentarca Monsters of Florence, tvrdi da je “čitav slučaj izvor fantazija – ne samo seksualnih, nego i istražiteljskih”. Tužitelji su, kako kaže, postali “monstrolozi” – opsjednuti potragom za dokazima o masonima, sotonistima i zavjerama, često prelazeći granicu između istrage i paranoje.

Priča bez kraja

Danas, više od pola vijeka kasnije, “Čudovište iz Firence” ostaje simbol ne samo brutalnih zločina nego i ljudske opsesije istinom. Slučaj koji je počeo kao tragična serija ubistava pretvorio se u ogledalo – društva, medija i institucija – koje pokazuje koliko lako fascinacija zlom može zasjeniti potragu za pravdom.

Novi Netflixov serijal vjerovatno neće dati konačne odgovore, ali će podsjetiti svijet da je ponekad najveće čudovište upravo – naša potreba da sve objasnimo, pa makar i kroz mit.

federalna.ba/The Guardian