Albright, Server, Bugajski: Vrijeme je za reviziju Daytona
Lider SNSD-a Milorad Dodik je na crnoj američkoj listi i nerijetko je ocijenjen kao glavni kočničar napretka BiH koji prijeti secesijom. Odgovor iz Washingtona je da će secesionisti biti kažnjeni.
Tokom predizborne kampanje zapadnobalkansku prašinu podigao je novoizabrani predsjednik SAD-a Joe Biden, objavivši dio svoje predsjedničke agende koji se odnosi na ovo područje. Sve oči su sada uprte u njega i njegovu administraciju.
Da Bidenova obećanja nisu samo trik kojim će prikupiti glasove iseljenika iz bivše Jugoslavije, dokaz je i današnji sastanak u Komitetu za vanjske poslove Predstavničkog doma Kongresa SAD-a.
Učestvovali su stručnjaci za zapadni Balkan bivša sekretarka SAD-a Madeleine Albright, profesor Daniel Serwer i analitičar Janusz Bugajski, koji su dali preporuke budućoj administraciji o tome kakve stavove zauzeti prema našoj regiji.
- Sugerisala bih da se ta nova nacionalna strategija sastoji od tri elementa. Prvo, uspostava i održavanje bliske saradnje s EU, jer zemlje Zapadnog Balkana žele biti u EU koja je njihov najveći trgovinski partner. Drugo, moramo napasti korupciju koja je obogaljila političke institucije i potkopava vladavinu zakona širom regije. Konačno, SAD i saveznici u Evropi, trebaju zauzeti više regionalni pristup - poručila je Medeline Albright.
Istaknuto je da Dejtonski sporazum više nije funkcionalan, te da bi trebala biti izvršena revizija, koja bi sa sobom povukla Izborni zakon, te omogućila da entiteti i kantoni ne blokiraju važne državne odluke i napredak na evropskom putu.
- Podrška građanskoj politici se mora značajno povećati i osnažiti vladavina zakona. Ekonomski instrumenti se mogu, isto tako, upotrijebiti da se ohrabri reforma i centralna vlada s više ovlasti izvlačenjem sredstava iz entiteta i kantona koji blokiraju funkcionisanje države. Istrajne prijetnje integritetu BiH ograničavaju ekonomski razvoj, promovišu međuetnički razdor, ohrabruju radikalizam i ugrožavaju opstanak države - istakao je Janusz Bugajski.
- Dejtonski mirovni sporazum je prije 25 godina postigao teritorijalnu podjelu i etničku podjelu moći. Ta formula više nema smisla za međunarodnu zajednicu, koja plaća mnoge račune Bosne i Hercegovine, niti n jenim građanima koji pate usljed disfunkcionalne uprave. Dayton danas služi samo na korist. EU treba izvršiti pritisak na Evropljane da sankcionišu one koji zagovaraju nezavisnost Republike Srpske i da se pregrupišu i stisnu redove uz SAD i usmjere se ka sjeveroistočnom gradu Brčkom kako bi se blokirala secesija - ocijenio je Daniel Serwer.
Profesor Server je dodao i da naše probleme ne može riješiti niko umjesto nas.
- SAD trebaju blokirati naoružavanje policije od Rusije, kao i političko miješanje iz Hrvatske i Srbije. SAD i Evropa žele postdejtonsku BiH koja se može kvalifikovati za članstvo u EU. Ta Bosna će se zasnivati, ne na etničkoj podjeli moći, nego na tome da većina građana izabere svoje predstavnike. Kantoni i entiteti, kao i etnički vetoi i ograničenja moraju da se okončaju. Amerikanci i Evropljani moraju da dočekaju perspektivu novog, građanskog ustava. Ali niko van BiH ne može reformisati njen ustav. Potreban je narodni pokret - zaključio je Serwer.
Srbija svojom autokratskom vladom i balansiranjem između Kine, Rusije i SAD-a pravi najveću pometnju na Zapadnom Balkanu. Nekoliko puta tokom sastanka je naglašeno da se moraju odlučiti na koju stolicu će sjesti jer je to važno za sigurnost u regiji i da će biti neminovno da prihvate nezavisnost Kosova, jer je to jedan od uslova za ulazak u EU. U januaru će Bajden biti inaugurisan i tada počinje realizacija ovih planova. Bude li njegova administracija radila kako su danas Albright, Server i Bugajski govorili, dobro nam se piše, osim secesionistima u državi.
federalna.ba