'Vladavina prava u BiH jednaka nuli, ali možemo to promijeniti'
Evropska unija finansirala je projekt Mladi za vladavinu prava da bi mlade osobe imale priliku učiti o pravosudnom sistemu, ali i upoznati se sa procesom suđenja. Učesnici nakon projekta zadovoljni naučenim, a njihova želja da sami jednog dana poboljšaju stanje pravosuđa, koje je često na meti kritika, kažu, sada je još jača.
“Moje mišljenje je da je vladavina prava u našoj zemlji jednaka nuli, ali ja studiram i nastojim da u budućnosti što više doprinesem promjeni toga”, kazala je Maša Fazlić, pobjednica u simulaciji suđenja na projektu Mladi za vladavinu prava.
S njenom konstatacijom slažu se mnogi, od mladih do ambasadora u našoj zemlji.
Također, zbog kompleksnosti pravosuđa i velikog broja instanci sudova, entitetskog uređenja države sa različitim zakonima, brojni stanovnici BiH, a posebno mladi, nemaju mnogo znanja o pravosuđu. Upravo da bi se mladi upoznali sa pravosuđem, ali i sa sudskim postupcima, udruženja JabihEU i Omladinski resursni centar Tuzla, koje je finansirala Evropska unija, proveli su projekat Mladi za vladavinu prava.
“Potreba se javila jednostavno jer mi kao mlade osobe, ali i drugi stanovnici, uglavnom imaju vrlo malo ili gotovo nikako znanja kada je u pitanju pravo, pravosudni sistem i druge stvari u Bosni i Hercegovini”, objašnjava Slobodan Blagovčanin, projektni menadžer u ORC Tuzla.
Delila Islamović, mentor timova, objašnjava kako se projekt zasnivao prvo na predavanjima, na panelima koji su održavani u Sarajevu, Mostaru, Tuzli: “Nakon toga krenule su same simulacije suđenja i rad na hipotetičkim slučajevima - bile su tri simulacije. Predavanja su držale osobe koje su završile Pravni fakultet, profesori, advokati...”.
Pravo na učešće imali su mladi od 18 do 26 godina, bilo da su studenti prava ili ne, jer i oni koji to nisu - kroz predavanja i diskusije su se upoznali sa osnovama. Od velikog broja prijavljenih, implementatori su napravili 4 tima od po 5 članova, koji su imali priliku učestvovati i na kraju se takmičiti u simulaciji suđenja u tri hipotetička slučaja. Upravo je Maša Fazlić priče članica pobjedničkog tima u simulaciji, a na kraju i pobjednica debate.
“Nakon finalne runde suđenja iz tima koji je bio prvo mjesto i tima koji je bio drugo mjesto odabran je po jedan član, oni koji su se najviše isticali i koji su nakon toga imali debatu”, dodaje ona.
Za sve one koji nisu imali priliku učestvovati, a žele da se upoznaju sa pravosudnim sistemom u BiH, procesom suđenja i vladavinom prava, mogu to učiniti uz pomoć izrađenog priručnika koji se nalazi na web-stranici jabiheu.ba, kao i edukativni moduli snimljeni tokom projekta.
Blagovčanin ističe kako je napisan tako da je u potpunosti prilagođen mladima - nema kompleksnih termina na koje se mladi nekada žale da ih odbija od vladavine prava.
“On je izrađen u saradnji sa Udruženjem žena sudija u Bosni i Hercegovini, koje zaista moram da spomenem jer su nam dosta pomogle, ne samo pri izradi priručnika nego i u samoj simulaciji suđenja. One su bile te koje su presudile svaki slučaj, one su predstavljale priručnik na svim fakultetima širom Bosne i Hercegovine”, napominje Lara Sutović, projektna menadžerica u Udruženju JabihEU.
U narednom periodu planirano je predstavljanje priručnika na pravnim fakultetima u Mostaru i Tuzli, a udruženja će organizirati i panele u gradovima Bosne i Hercegovine. Cilj je da se mladi upoznaju sa radom pravosuđa po evropskim vrijednostima te da, kad na njih dođe red, zamijene trenutnu garnituru i poboljšaju vladavinu prava u Bosni i Hercegovini.
federalna.ba