U Briselu samit EU - Zapadni Balkan
Samit Evropska unija - Zapadni Balkan, u čijem fokusu će biti dalje približavanje dvije strane, ali i pojedina sporna pitanja, biće održan danas u Briselu.
Vijeće EU je juče saopštilo da će glavne teme razgovora biti produbljivanje političkog angažmana sa Zapadnim Balkanom, približavanje partnera iz tog regiona Uniji i unaprjeđenje njegove postepene integracije, izgradnja ekonomskih osnova za budućnost i ublažavanje uticaja ruskog agresorskog rata protiv Ukrajine, kao i jačanje bezbjednosti i izgradnja otpornosti.
Samit, koji se održava uoči dvodnevnog zasjedanja lidera članica EU u Briselu, prilika je da se potvrdi perspektiva članstva Zapadnog Balkana u Uniji, kao i potreba za održivim i nepovratnim reformskim postignućima zapadnobalkanske šestorke, utemeljenim na vrijednostima i principima Unije, navelo je Vijeće EU.
Prema navodima Radio-televizije Srbije (RTS), glavne teme samita biće normalizacija odnosa Beograda i Prištine, usklađenost sa spoljnom politikom EU i novi plan za ekonomski rast regiona, vrijedan šest milijardi eura.
Uz lidere EU i njenih 27 zemalja članica, na samitu će učestvovati i premijeri Srbije, Sjeverne Makedonije i Albanije, Ana Brnabić, Dimitar Kovačevski i Edi Rama, predsjednici Crne Gore i Kosova, Jakov Milatović i Vjosa Osmani, i predsjedavajući Predsjedništva BiH Željko Komšić.
Očekuje se da lideri na kraju samita usvoje zajedničku deklaraciju koja treba da potvrdi perspektivu članstva Zapadnog Balkana u EU i posvećenost zemalja regiona reformama i vrijednostima Evropske unije.
U deklaraciji se pominje i usklađenost sa spoljnom politikom Unije, odnosno pridruživanje sankcijama koje je uvela Rusiji, uz ocjenu da je "biti uz EU u kontekstu ruske agresije na Ukrajinu jasan znak strateške orijentacije, danas važniji nego ikad".
"EU pohvaljuje partnere na Zapadnom Balkanu koji već pokazuju stratešku posvećenost potpunim usklađivanjem sa njenom spoljnom i bezbjednosnom politikom i ohrabruje one koji to nisu uradili da slijede njihov primer", piše u nacrtu deklaracije, prema navodima portala Politiko.
Entiteti sa Zapadnog Balkana, dodaje Politiko, takođe se pozivaju da pojačaju cyber bezbjednost, između ostalog tako što će osigurati bezbjedno postavljanje 5G mreža uz isključivanje ili ograničavanje upotrebe opreme kineskih kompanija Huawei i ZTE.
To bi moglo da bude problematično za Srbiju, ukazuje Politiko, jer je kineska kompanija Huawei otvorila u Beogradu Centar za inovacije i digitalni razvoj i sa državnom kompanijom Telekom Srbija potpisala ugovor o modernizaciji fiksne mreže.
Samit će biti prilika da se razgovara i o koordinisanim akcijama u vezi sa bezbjednosnim pitanjima, koja su postala još aktuelnija u kontekstu ruske agresije na Ukrajinu, što uključuje borbu protiv manipulacije informacijama i jačanje kolektivne cyberr bezbjednosti, navelo je Vijeće EU.
Očekuje se da će jedna od tema skupa biti i moguća grčka blokada eurointegracija Albanije zbog spora oko Fredija Belerija, etničkog Grka koji je izabran za predsjednika albanske opštine Himara, ali nije stupio na dužnost pošto je uhapšen po optužbi da je kupovao glasove birača.
Grčke vlasti uporno zahtijevaju od Albanije da Beleri, koji ima dvojno državljanstvo, položi zakletvu kao predsjednik opštine Himara, mjesta s 5.000 stanovnika na jugu Albanije u kojem živi i grčka manjina.
Albanski premijer Rama je prije nekoliko dana kazao da pozicija Tirane u slučaju Beleri neće biti promijenjena ni prije ni poslije samita 13. decembra.
Prethodni samit lidera EU i sa Zapadnog Balkana održan je u Tirani u decembru 2022. godine. To je bio prvi samit EU - Zapadni Balkan koji je održan u tom regionu.
federalna.ba/Beta