Na početku samita EU, lideri odmah o sporu sa Poljskom i Mađarskom

Lideri Evropske unije otvorili su današnji samit odmah se fokusirajući na spor sa Poljskom i Mađarskom oko budžeta i paketa za ekonomski oporavak od pandemije, iako je borba protiv korona virusa najavljena kao glavna tema.

Nekoliko članica EU, među kojima je Francuska, prethodno je upozorilo da ne očekuju da večerašnji razgovori lidera putem videoveze riješe najnoviju krizu unutar Unije - spor Brisela s Budimpeštom i Varšavom.

Lideri pokušavaju da nađu rješenje za izlazak iz te krize nakon što su Mađarska i Poljska u ponedjeljak uložile veto na usvajanje sedmogodišnjeg budžeta EU i plana za ekonomski oporavak od pandemije koronavirusa, ukupne vrijednosti 1.800 milijardi eura.

Budimpešta i Varšava žele spriječiti uspostavljanje novog mehanizma koji predviđa uskraćivanje sredstava članicama Unije čije vlade urušavaju demokratske standarde i vladavinu prava.

Brisel godinama optužuje Poljsku i Mađarsku upravo za urušavanje demokratskih standarda i vladavine prava.

Budžet EU od 1.074,3 milijarde eura, za period od 2021. do 2027. godine, kao i paket za oporavak u iznosu od 750 milijardi eura, trebali su da stupe na snagu u januaru, ali je to sada neizvjesno zbog blokade te dvije centralnoevropske članice Unije, nekada komunističke zemlje.

Spor dovodi u pitanje isplatu sredstava prijeko potrebnih za saniranje ekonomskih posljedica novog talasa zaraze koronavirusom koji prijeti da gurne Evropu u novu recesiju.

Potpredsjednik Evropske komisije Frans Timmermans rekao je da je u interesu svakog da se brzo dođe do rješenja problema.

"Radna mjesta ljudi zavise od ovoga. Naš ekonomski oporavak zavisi od ovoga. Sve što se zahtijeva od država članica jeste da poštuju ugovore koje su potpisale i ratifikovale. To je to", kazao je Timmermans.

Poljska i Mađarska navode da su uložile veto zato što smatraju da će mehanizam uslovljavanja načelom vladavine prava biti korišćen kao "ideološko oružje" za njihovo kažnjavanje.

Parlament Poljske je danas usvojio Rezoluciju kojom je podržao odluku Vlade da stavi veto ako budžet i plan za oporavak sadrže sporni uslov.

U toj simboličnoj Rezoluciji, koja zapravo samo pruža podršku premijeru Mateuszu Morawieckom, ocjenjuje se kao "neprihvatljivo i nekonzistentno" s Ugovorom EU da se na članice EU primjenjuju "različiti standardi".

U svom prvom izvještaju o poštovanju vladavine prava, Evropska komisija je u septembru navela da se demokratski standardi suočavaju s velikim izazovima u Poljskoj i Mađarskoj, i ukazala na ugroženost nezavisnog pravosuđa, i na prijetnje borbi protiv korupcije i slobodi medija.

federalna.ba/Beta