Na Kosovu se održava regionalna konferencija o sajber bezbjednosti “Cyber ZERO”

U organizaciji Albanske sajber asocijacije u Prištini je počelo osmo izdanje najveće konferencije o sajber bezbjednosti i privatnosti na Zapadnom Balkanu “Cyber ZERO”.

Konferenciji prisustvuje oko 1.000 učesnika sa Kosova, iz Sjeverne Makedonije, Crne Gore, Bosne i Hercegovine, Albanije i drugih država, kojima će se obratiti više od 60 eminentnih govornika iz cijelog svijeta o sajber bezbjednosti. Gost konferencije je bivši premijer Crne Gore Dritan Abazović, koji je potpisnik dokumenta o osnivanju Regionalnog centra za borbu protiv sajber kriminala i za sajber bezbjednost u Podgorici.

Ministar unutrašnjih poslova Kosova Xhelal Svecla u uvodnom govoru je istakao da su ovakve konferencije važne za razmjenu iskustava u vremenu kada digitalna tehnologija napreduje velikom brzinom, što predstavlja veliki izazov za nacionalnu bezbjednost, za stabilnost javno-privatnog sektora i za bezbjednost građana Kosova.

“Kibernetski prostor proširio je opasnosti od individualne, kriminalnih grupa i državnih aktera sa lošim namjerama, koji imaju za cilj finansijsku zaradu ili destabilizaciju kako bi progurali određenu političku agendu. Prije samo dva mjeseca sumnjive grupe ruskih hakera napale su jedinog pružaoca digitalnih usluga Vladi Švedske”, kazao je Svecla.

Također je podsjetio na napad grupa, za koje se sumnja da ih sponzoriše Iran, na Statistički institut u Albaniji prije mjesec dana, kada su oštećeni podaci u njihovom kompjuteru i serveru.

Svecla je kazao da svi ti napadi, kao i kibernetski napadi Rusije na Ukrajinu, prije i tokom ruske agresije, ukazuju da neophodnost investiranja u spremnost i odbranu od takvih napada.

Poručio je da je potrebno investiranje u tehnologiju, ali najviše u ljude i stvaranje novih generacija, koje poznaju nove tehnologije. Svecla je rekao da je Vlada Kosova u cilju smanjenja rizika izradila Nacionalnu strategiju za kibernetsku bezbjednost 2023/2027.

Bivši crnogorski premijer Abazović podsjetio je da je njegova zemlja u augustu 2022. doživjela veliki sajber napad, koji je nastavljen i u septembru iste godine. Kako je kazao, u tom napadu je na hiljade dokumenata prebačeno sa različitih vladinih sajtova, većina agencija je bila blokirana i tada je shvaćeno da se mora ulagati u borbu protiv modernih napada i razvoj digitalizacije.

“Tada su tri grupe eskperata stigle u Crnu Goru, eksperti iz Sjedinjenih Američkih Država, Velike Britanije i Francuske. Uvjeren sam da smo tada, na skali od jedan do deset, imali sajber bezbjednost od jedan ili dva, a sada je na nivo četiri ili pet i postoji veliki prostor za poboljšanje”, kazao je Abazović.

Naveo je da su preduzeli i druge mjere, te da je ponosan što je Crna Gora po prvi put dobila regionalnu instituciju u saradnji sa francuskim i slovenačkim predsjednikom, Regionalni centar za sajber bezbjednost. Abazović je pozvao sve mlade i stručnjake iz ove oblasti da se pridruže tom centru.

Poručio je da korake na zaštiti od sajber napada treba preduzeti na vrijeme, a to prije svega podrazumjeva stabilnu digitalizaciju državne administracije.

Tokom panel diskusija u okviru ovogodišnje konferencije razgovaraće se pored ostalog o zaštiti kritične infrastrukture, privatnosti i bezbjednosti, uticaju pametnih telefona na nasilje u školi, dezinformacijama koje stvara vještačka inteligencija, otkrivanju prijetnji, zaštiti podataka od gubitka, o ulozi izgradnje zajednica za sajber bezbjednost, Telegram grupama i TikTok politici.

Na konferenciji će govoriti i visoki predstavnik mreže TikTok Jade Nester, koji je šef politike vanjskih podataka o zabrinutostima, ucjenama, prijetnjama i maltretiranju na TikToku.