Misterija - broj mutacija kod sisara gotovo jednak
Naučnici su otkrili da sisari, od tigrova do ljudi, imaju, otprilike, isti broj mutacija na kraju životnog vijeka, te zaključili da ove promjene kriju tajnu starenja i smrti.
Životni vijek životinja povezan je sa brzinom mutacije njihovog genetičkog koda, pokazuje studija koju prenose naučni časopisi.
Životinje koje kraće žive imaju tendenciju bržih mutacija, pokazuje analiza sprovedena na 16 vrsta.
Naučnici navode da to pomaže pri objašnjavanju faze starosti i baca svjetlo na jednu od tajni raka koja najviše zbunjuje.
Mutacije su promjene "uputstva" za izgradnju i upravljanje tijelima sisara koje sadrži DNK.
Odavno se vjerovalo da su ove mutacije osnovni uzrok raka, a sada su naučnici našli i prve eksperimentalne dokaze koji sugerišu da je taj zaključak tačan.
Analizirali su koliko brzo nastaju mutacije kod vrsta sa različitim očekivanim životnim vijekom. Posmatrali su i DNK mačke, psa, tvora, žirafe, konja, čovjeka, lava, miša, zeca, pacova, lemura i tigra.
Studija pokazuje da miševi imaju gotovo 800 mutacija godišnje tokom svog kratkog života, koji traje nešto manje od četiri godine.
Što životinje žive duže - imaju manje mutacija godišnje, prenosi i BBC.
Psi imaju 249 mutacija godišnje, lav 160, žirafa 99, dok ljudi, u prosjeku, imaju 47 mutacija.
Jedan od naučnika koji je učestvovao u izradi studije Aleks Kagan navodi da je obrazac "upečatljiv" i da je iznenađujući i uzbudljiv zaključak da su "sve životinje u studiji imale oko 3.200 mutacija tokom života".
Kad bi DNK čovjeka mutirao istom brzinom kao kod miševa, ljudi bi umirali sa više od 50.000 genetskih promjena.
Uprkos različitom životnom vijeku, na kraju života sisari su imali isti broj mutacija, ističe Kagan.
"To je taj broj, ali što to znači? To je za nas misterija", navodi Kagan.
Postoje hipoteze da "nekoliko ćelija koje se loše ponašaju" počinju da preuzimaju važno tkivo, kao što je srčano, pa organi stare jer više ne funkcionišu. Međutim, malo je vjerovatno da se starenje svodi na jedan proces u ćelijama.
Smatra se i da skraćivanje telomera na krajevima hromozoma i epigenske promjene igraju ulogu u starenju. Međutim, ako mutacije imaju uticaja, onda se postavlja pitanje postoje li načini za usporavanje genetskih oštećenja ili čak i za popravak.
Naučnici žele da ispitaju da li ovaj obrazac vrijedi za cijeli živi svijet ili samo za sisare.
U nauci o raku postoji zagonetka poznata kao "Petov paradoks", koji sadrži pitanje zašto kod velikih i dugovječnih životinja nije visoka stopa raka?
Što je više ćelija u tijelu i što jedinka živi duže, veća je šansa da jedna od njih postane kancerogena. To bi trebalo da bude veoma loša vijest za slonove i kitove, napominju autori studije.
Ipak, činjenica je da sitne krtice i ogromne žirafe žive isti broj godina sa sličnim stopama mutacija. Velike životinje obično i žive duže, pa bi njihova sporija stopa mutacija mogla pomoći u objašnjenju paradoksa.
Aleksandar Gorelik i Kamila Naxerova, sa Harvardskog medicinskog fakulteta, navode da je jaz između 47 ljudskih mutacija godišnje i 800 mišijih - ogroman.
Ova razlika je zapanjujuća, s obzirom na velike sveukupne sličnosti genoma čovjeka i miša.
Na kraju, bez obzira na dužinu života, broj tih mutacija kod sisara bude približan.
federalna.ba/Srna