Heraldički prsten s motivom časnog ljiljana kao pečat Bosanskog kraljevstva i Kotromanića

Pečatni prsten sa heraldičkim simbolom znamenitog ljiljana, pronađen u Crkvini kod Kaknja tokom iskopavanja 2010. i 2012. godine, predstavlja neizbrisiv potpis i besmrtni trag postojanja srednjovjekovnog Bosanskog kraljevstva.

Taj zlatno-srebreni otisak proših vremena danas krasi zbirku Muzeja Kakanj kao dio stalne arheološke postavke.

Kustosica tog muzeja Amra Veispahić kazala je da se pečatni prsten povezuje sa vladarskom porodicom Kotromanića, na osnovu određenih pretpostavki na kojima historičari zasnivaju taj narativ, a što ima utemeljenje na određenim arheološkim istraživanjima.

Kotromanići su, podsjetila je, dinastija koja je vladala srednjovjekovnom Bosnom, prvo kao banovi, a kasnije i kao kraljevi, približno od 1250. do 1463. godine.

Veispahić  kaže da postoji mnogo dokaza za to, a jedan od njih je da je prsten grobni nalaz što znači da je pripadao pokojniku sahranjenom na lokalitetu Crkvina, nekadašnjoj nekropoli stećaka, mjestu gdje su pronađeni srednjovjekovni bosanski stećci.

Među njima je, dodala je, Zgošćanski stećak, najmonumentalniji i najveličanstveniji od svih, za kojeg se pretpostavlja da je bio nadgrobni spomenik nekog od bosanskih vladara. Na čuvanje za buduće generacije taj čuveni stećak povjeren je Zemaljskom muzeju BiH. 

- S obzirom na to da je pečatni prsten sa simbolom ljiljana pronađen u istoj toj nekropoli, povezujemo te dvije priče u historijski narativ - pojasnila je.

Tvrdi da i sam simbol ljiljana na prstenu podržava tu hipotezu iz razloga što je korišten u heraldici i što se nalazi na grbovima bosanskog kraljevstva.  

Također, Crkvina je, dodala je, u neposrednoj blizini posljednjeg prijestolnog grada Bosanskog kraljevstva Bobovca, koji je zajedno sa Kraljevom Sutjeskom, pripadao slavnoj župi Trstivnici.

- Sve je to određeni historijski  kontekst iz kojeg mi zaključujemo i izvlačimo značaj tog pečatnog prstena - naglasila je.

Ističe da je izrađen od velike količine srebra visoke kvalitete, oko 95 posto, sa površinskom pozlatom, što ga uvrštava u red artefakata koji imaju veliki procent plemenitih metala.

- Zlato i srebro su oduvijek bili simbol visokog staleža, plemstva i bogatstva, što je još jedan dokaz da se radi o vladarskom pečatnom prstenu - kazala je.  

Prsten je pronađen tokom arheoloških iskopavanja u okviru projekta "Tajna Zgošćanskog stećka" koje je iniciralo Udruženje za afirmaciju kulturnog naslijeđa kroz dramsko i filmsko stvaralaštvo ART-SEF u saradnji sa Zemaljskim muzejom BiH.  

Tada su pronađene različite vrste arheoloških nalaza i artefakata među kojima su dijelovi keramike, tkanine, građevinskog materijala i različite vrste nakita, među kojima je veličanstveni i zadivljujući pečatni prsten s motivom ljiljana.

federalna.ba/Fena