Evropski parlament: Vrijeme je da stanemo na kraj lovu autoritarnih režima na protivnike u inostranstvu

Evroparlamentarci pozvali su Evropsku uniju da se suprotstavi aktivnostima autoritarnih režima kojima kontrolišu ili ušutkuju političke protivnike i kritičare izvan svojih granica. U izvještaju koji je danas usvojen sa 512 glasova "za" i 76 "protiv", navodi se da su branioci ljudskih prava ključni stub demokratije i vladavine prava, a da su nedovoljno zaštićeni, saopštio je Evropski parlament.

Ovo je prvi put da je EP usvojio detaljnu definiciju transnacionalne represije, dodaje se u saopštenju. Za 80 odsto slučajeva transnacionalne represije, prema riječima poslanika, odgovorno je 10 zemalja - Kina, Turska, Tadžikistan, Rusija, Egipat, Kambodža, Turkmenistan, Uzbekistan, Iran i Bjelorusija.

U izvještaju se ističe da je tokom protekle decenije zabilježeno više od 1.200 direktnih fizičkih incidenata u 103 zemlje.

Evroparlamentarci su ocijenili da te "napade i prijetnje sprovode države, autoritarni režimi i njihovi posrednici, sa ciljem da brane i promovišu svoje interese preko nacionalnih granica da bi vršili prinudu, kontrolisali ili ušutkivali disidente, političke protivnike, novinare, aktiviste, branioce ljudskih prava i pripadnike dijaspore".

U izvještaju se detaljno opisuju te metode, uključujući ciljana ubistva, otmice, nasilje, uznemiravanje, prisline povratke, nestanke i protjerivanja.

"Zloupotreba pravnih instrumenata takođe je dio arsenala prijetnji protiv branilaca prava, preko konzularnih službi, postupaka ekstradicije, hapšenja ili zloupotreba Interpolovih 'crvenih potjernica' i optužbi za terorizam ili ugrožavanje državne bezbjednosti", navodi se u saopštenju.

Poslanici su takođe osudili nefizičke metode, kao što su digitalni nadzor, zastrašivanje, ucjenjivanje i prijetnje porodicama, i ukazali da nove tehnologije, posebno vještačka inteligencija i špijunski softveri, postaju sve važniji alat transnacionalne represije.

Evroparlamentarci su pozvali EU i njene članice da prepoznaju, spriječe i suzbiju digitalne oblike transnacionalne represije, uključujući kampanje dezinformisanja čija su meta branioci ljudskih prava.

Kada su u pitanju sporazumi EU sa trećim zemljama, poslanici Evropskog parlamenta žele da se transnacionalna represija rješava sistematski, uvođenjem klauzule o praćenju ljudskih prava, kao i da bude zabranjen izvoz špijunskog softvera i robe dvostruke namjene autoritarnim režimima koji su proglašeni krivim za transnacionalnu represiju.

Takođe traže da EU pozove na odgovornost države i počinioce transnacionalne represije putem ciljanih sankcija i Globalnog režima sankcija EU za ljudska prava.

Izvestiteljka Kloe Ridel izjavila je da Evropa mora da ostane bezbjedno utočište za one koji se bore za slobodu i demokratiju.

"Fizičke prijetnje, trovanje, špijunski softveri, online uzmeniravanje, otkazivanje pasoša… autoritarni režimi prate svoje protivnike daleko izvan svojih granica i sve više na evropskom tlu. Do sada smo to dozvoljavali. Vrijeme je da stanemo tome na kraj", rekla je Ridel.

federalna.ba/Beta