Preminuo bivši palestinski premijer, mirovni pregovarač Ahmed Qurei

Bivši palestinski premijer Ahmed Qurei, koji je imao ključnu ulogu u sklapanju privremenog mirovnih sporazuma s Izraelom iz 1993, preminuo je u 86. godini.

Palestinski predsjednik Mahmoud Abbas potvrdio je u srijedu da je Qurei preminuo.

Uzrok smrti nije objavljen, ali se zna da je Qurei, poznat po nadimku Abu Alaa, bolovao od srca već neko vrijeme.

Rođen u Abu Disu, predgrađu istočnog Jerusalima na okupiranoj Zapadnoj obali, Qurei se 1968. pridružio organizaciji Fatah.

Brzo je napredovao pod vođstvom osnivača Fataha, pokojnog palestinskog predsjednika Yassera Arafata i postao je član centralnog komiteta organizacije 1989, a bio je i član izvršnog komiteta Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO).

Qurei je predvodio palestinsku delegaciju u Oslu, gdje su vođeni pregovori s Izraelom koji su doveli do mirovnih sporazuma.

Na osnovu tih sporazuma formirana je Palestinska uprava i uspostavljena samoupravna područja na palestinskim teritorijama.

Tokom pregovora s Izraelcima, Qurei se sastao sa svim premijerima Izraela koji su bili na vlasti do 2004. godine, Yitzhakom Rabinom, Arielom Sharonom, Shimon Peresom, Benjaminom Netanyahuomi i Ehudom Olmertom, te sa predsjednicima SAD Billom Clintonom i Georgeomr Bushom.

Mirovni pregovori su propali tri decenije nakon sporazuma i Izrael je pojačao izgradnju jevrejskih naselja na Zapadnoj obali i uveo blokadu pojasu Gaze pošto je islamski ekstremistički Hamas preuzeo kontrolu nad tom palestinskom teritorijom od snaga lojalnih umjerenijem Fatahu.

Nasilje je ponovo izbilo između dvije strane, posebno na Zapadnoj obali.

U intervjuu za AP 2013. povodom dvije decenije od Sporazuma Oslo, Qurei je rekao da ne bi pristao na te sporazume da je znao ono što sada zna.

"Sa takvom vrstom blokova naselja? Ne. Sa zatvaranjem Jerusalima? N. Uopšte ne", rekao je Qurei u svojoj kancelariji u Abu Disu.

Nakon osnivanja Palestinske uprave, Qurei je izabran za poslanika na prvim parlamentarnim izborima 1996. i predsjedavao je palestinskim zakonodavnim vijećem.

Pošto je Abbas podnio ostavku kao prvi palestinski premijer 2003, Arafat ga je zamjenio Qureijem koji je bio premijer do 2006. Tada je Hamas odnio ubedljivu pobjedu na drugim palestinskim izborima.

Dok je bio premijer, Qurei je optužen da su njegova porodica i on imali finansijski interes u kompaniji koja je prodavala egipatski cement Izraelu. Cement je kasnije korišćen za podizanje separacione barijere prema Zapadnoj obali.

federalna.ba/Beta