Palestinci obilježavaju 16. godišnjicu smrti heroja i lidera nacije Yassera Arafata

Prošlo je 16 godina od smrti bivšeg palestinskog predsjednika Yassera Arafata koji je i dalje najvažniji simbol otpora i borbe za palestinsko pitanje, javlja Anadolu Agency (AA).

Palestinski lider i heroj Arafat umro je 11. novembra 2004. godine u vojnoj bolnici Percy u Parizu u kojoj je bio hospitaliziran.

Godišnjica njegove smrti se obilježava u kritičnoj atmosferi, jer su Ujedinjeni Arapski Emirati (UAE), Bahrein i Sudan službeno normalizovali odnose s Izraelom, a Saudijska Arabija, Oman i Maroko čekaju normalizaciju u bliskoj budućnosti.

Na čelu Palestinske oslobodilačke organizacije Arafat je bio tri i po decenije, a funkciju palestinskog predsjednika obnašao je deset godina.

Mohammed Yasser Abdel Rahman Abdel Raouf Arafat al-Qudwa al-Husseini, kojeg Palestinci najčešće oslovljavaju s Abu Ammar, cijeli je svoj život i karijeru uložio u borbu za nezavisnost Palestine i rješavanje krize na Bliskom istoku.

Arafat je do 90-tih godina prošlog vijeka zagovarao vojnu borbu kao put do nezavisnosti Palestine, a potom se opredijelio za dijaog kao način borbe za taj cilj.

Specifičnim uniformama, karizmatičnom pojavom i stavom Arafat slovi za jednog od najistaknutijih lidera Bliskog istoka. Bez obzira što su ga neke palestinske grupe kritikovale, on je bio i ostao najvažniji simbol palestinskog otpora i borbe za nezavisnost.

Dobitnik Nobelove nagrade za mir Arafat nije uspio pomiriti i ujediniti sve palestinske grupe, ali je zaustavio njihove nesuglasice. Nakon njegove smrti palestinske grupe su ponovo počele da se međusobno udaljavaju.

Iako se u većini dokumenata navodi da je Arafat rođen 1929. godine u Jerusalemu kao srcu palestinske borbe, naknadna istraživanja pak tvrde da je rođen u egipatskom Kairu.

S četiri godine je Arafat ostao bez majke i odgojila ga je starija sestra Inam, a kao mladić se pridružio palestinskom otporu izraelskoj okupaciji. Na početku rata 1948. godine radio je na naoružavanju palestinskih boraca.

Po završetku rata, Arafat je u Kairu studirao građevinarstvo, a potom je školovanje nastavio u Kuvajtu gdje je 1965. godine osnovao Fatah kao jednu od najstarijih i najvećih palestinskih organizacija.

Mladi revolucionar Arafat je potom otvorio kancelariju u Alžiru i spremao proširenje borbe za palestinsko pitanje. Njegove ideje utkane u pokret otpora Fatah karakterizira borba za socijalnu demokraciju i sekularni arapski nacionalizam.

Arafat je cionizam smatrao agresivnim fašističkim pokretom sa aspekta ideja, ciljeva, organizacija i djelovanja, a 35-godišnji mandat na čelu Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO) započeo je 1969. godine.

"Dolazim s maslinovom grančicom i oružjem borca za slobodu u rukama. Ne dozvolite da mi iz ruke padne malinova grančica", jedna je od najistaknutijih izjava koju je Arafat izgovorio za govornicom Ujedinjenih nacija 1974. godine.

Arafat je u više navrata mijenjao zemlje boravka, ali tokom života nikada nije odustajao od osnivanja nezavisne države Palestine. Palestinsko nacionalno Vijeće pri Palestinskoj oslobodilačkoj organizaciji (PLO) 1988. godine saopćilo je kako je osnovana nezavisna država Palestina čiji je glavni grad Jerusalem.

Nakon toga je Arafat kazao kako odbacuje nasilje i poduzeo značajan korak na putu dijaloga s Izraelom.

Jedna od ključnih stvari u Arafatovoj borbi za Palestinu je i priznavanje Izraela. Iako su ga palestinske grupe kritizirale zbog toga, SAD je pozdravio ovaj njegov potez. On je u obraćanju Generalnoj skupštini UN-a 1988. godine izjavio da priznaje pravo Izraela na postojanje kao države.

Palestinsko narodno vijeće 1989. Arafata je proglasilo predsjednikom Palestine. Godinu kasnije sklopio je brak sa sunarodnjakinjom Suhom sa kojom je dobio kćerku Zahvu.

Pregovori između izraelske vlade i PLO-a na čelu s Arafatom dali su rezultate potpisivanjem Mirovnog sporazuma iz Osla 1993. godine.

Arafat i tadašnji izraelski premijer Jichak Rabin su 1994. godine dobili Nobelovu nagradu za mir.

Izraelska strana nije održala obećanja i preuzete obaveze iz Sporazuma iz Osla, već je nastavila okupirati palestinsku teritoriju pa je kriza na Bliskom istoku i dalje daleko od rješenja.

Izraelske vlasti su 2002. godine Arafata stavile u kućni pritvor u Ramallahu na okupiranoj Zapadnoj obali. Kompleks u kojem je i sjedište palestinske uprave je dvije godine bio pod opsadom izraelskih snaga.

Arafat se 2004. godine razbolio i saopštemp je da boluje od gripe, međutim nikako se nije oporavljao. U oktobru 2004. prevezen je na liječenje u Francusku gdje je 11. novembra i preminuo.

Zbog izraelske okupacije nije ispunjena Arafatova oporuka da bude ukopan u Jerusalemu, već je sahranjen u Ramallahu. Postoje teorije koje ukazuju na sumnju da je Arafat otrovan.

U okviru istrage, Arafatovi posmrtni ostaci su ekshumirani 2012. godine. Švicarski eksperti su godinu kasnije kazali da sa 83 posto sigurnosti mogu konstatirati da je Arafat otrovan.

federalna.ba/AA